Het jaïnisme ontstond ook in India in de 6e eeuw v.Chr. Het werd gesticht door Mahavira, een tijdgenoot van Boeddha. Het jaïnisme is een filosofische en religieuze beweging die streeft naar verlichting en het vermijden van geweld.
KERNCONCEPTEN en WAARDEN van het JAÏNISME
Het Jaïnisme is een oude religie en filosofie die zijn oorsprong vindt in het oude India. Het heeft verschillende kernconcepten en fundamentele waarden die centraal staan in de leer en praktijk van deze religie.
Hieronder staan enkele van de belangrijkste:
- Ahimsa (geweldloosheid): Dit is het meest prominente en universele principe van het Jaïnisme. Het benadrukt het vermijden van schade aan alle levende wezens, inclusief micro-organismen. Ahimsa gaat verder dan fysiek geweld en omvat ook geweldloosheid in gedachten, woorden en daden.
- Anekantavada (veelzijdige waarheid): Dit concept benadrukt dat de waarheid complex en veelzijdig is. Het gelooft dat er meerdere perspectieven en interpretaties zijn van een enkel aspect van het leven, en dat niemand alle waarheid kan bezitten. Het bepleit tolerantie en respect voor verschillende opvattingen.
- Aparigraha (niet-hebzucht): Het principe van niet-hebzucht spoort aan tot matiging en het vermijden van hebzucht en materialisme. Volgers worden aangemoedigd om afstand te nemen van wereldse bezittingen en materiële verlangens.
- Satya (waarheid): Het belang van waarachtigheid en eerlijkheid wordt benadrukt in het Jaïnisme. Het vereist dat mensen waarachtig zijn in hun woorden en acties en zich niet bezighouden met leugens of bedrog.
- Brahmacharya (zelfbeheersing): Deze waarde benadrukt het belang van zelfbeheersing en onthouding van fysieke en emotionele excessen. Het gaat ook over het beheersen van seksuele verlangens.
- Nekkhamma (afstand doen van wereldse verlangens): Volgers worden aangemoedigd om afstand te doen van wereldse verlangens en zich te richten op spirituele groei en verlichting.
- Anitya (vergankelijkheid): Het Jaïnisme benadrukt dat alles in het universum onderhevig is aan verandering en vergankelijkheid. Dit principe herinnert mensen eraan dat het vastklampen aan wereldse zaken uiteindelijk tot lijden leidt.
- MokshaMoksha is een belangrijk concept binnen het hindoeïsme, het boeddhisme en het jaïnisme. In het algemeen verwijst het naar bevrijding, verlossing of verlichting uit de... More (verlichting): Het uiteindelijke doel van het Jaïnisme is mokshaMoksha is een belangrijk concept binnen het hindoeïsme, het boeddhisme en het jaïnisme. In het algemeen verwijst het naar bevrijding, verlossing of verlichting uit de... More, bevrijding van de cyclus van wedergeboorte en lijden. Het wordt bereikt door het volgen van de juiste levenswijze, waarbij geweldloosheid en spirituele discipline centraal staan.
MYTHOLOGIE
De Jaïnistische mythologie omvat een reeks verhalen, legendes en mythen die voornamelijk betrekking hebben op de levens van de Tirthankara’s (spirituele leiders) en andere goddelijke en mythische figuren binnen het Jaïnisme.
Hier zijn enkele belangrijke aspecten van de Jaïnistische mythologie:
Tirthankara’s:
De Tirthankara’s zijn de centrale figuren in de Jaïnistische mythologie. Ze zijn spirituele leiders die het pad van verlichting hebben bereikt en anderen hebben geleid naar bevrijding van de cyclus van wedergeboorte en lijden. Er worden in totaal 24 Tirthankara’s erkend, waarvan Rishabhanatha (ook bekend als Adinatha) wordt beschouwd als de eerste en Mahavira als de laatste.
Levens van de Tirthankara’s:
De mythologie vertelt de levensverhalen van de Tirthankara’s, inclusief hun geboorte, opvoeding, spirituele zoektocht, verlichting en leringen aan hun volgelingen. Deze verhalen hebben vaak symbolische en morele lessen die de ethische waarden van het Jaïnisme weerspiegelen, zoals geweldloosheid, waarachtigheid en onthechting.
Verhalen uit vorige levens:
Het Jaïnisme gelooft in het concept van reïncarnatie en karmaKarma verwijst naar de universele wet van oorzaak en gevolg, waarbij acties in het huidige leven invloed hebben op toekomstige ervaringen. Positieve daden leiden tot... More. Verhalen uit de vorige levens van Tirthankara’s en andere wezens worden vaak verteld om de karmische oorzaken en effecten te illustreren en om het belang van ethisch gedrag en geweldloosheid te benadrukken.
Hemelrijken en hel:
De Jaïnistische mythologie beschrijft verschillende hemelse rijken (deva-loka’s) en hellewerelden (narakas) waar wezens worden wedergeboren op basis van hun karmaKarma verwijst naar de universele wet van oorzaak en gevolg, waarbij acties in het huidige leven invloed hebben op toekomstige ervaringen. Positieve daden leiden tot... More. Deze werelden zijn tijdelijke bestemmingen, maar ze worden gebruikt om de aard van het universum en het belang van spirituele bevrijding te illustreren.
Goden en godinnen:
Hoewel het Jaïnisme een non-theïstische religie is en geen opperwezen erkent, bevat de mythologie verhalen over goden, godinnen en andere spirituele wezens die een rol spelen in de spirituele ontwikkeling van individuen.
Epische verhalen:
Naast de verhalen van de Tirthankara’s omvat de Jaïnistische mythologie ook epische verhalen zoals die van Bahubali, een zoon van de eerste Tirthankara, die bekend staat om zijn ascetische toewijding en uiteindelijke verlichting.
Het doel van de Jaïnistische mythologie is niet alleen om historische gebeurtenissen te beschrijven, maar ook om ethische principes, spirituele waarheden en filosofische concepten uit te leggen aan de gelovigen en hen te inspireren om een leven van deugdzaamheid, mededogen en wijsheid na te streven.
SEKS en EROTIEK BINNEN HET JAÏNISME
Binnen het Jaïnisme zijn er ook specifieke opvattingen en voorschriften met betrekking tot seks en erotiek. Seksualiteit wordt gezien als een aspect van het menselijk leven en wordt beïnvloed door de algemene ethiek van geweldloosheid (ahimsa) en zelfbeheersing (brahmacharya).
- Celibatair ideaal: Het hoogste ideaal binnen het Jaïnisme is het nastreven van een celibatair leven. Monniken en nonnen in het Jaïnisme leven een leven van totale onthouding en vermijden elke vorm van seksuele activiteit. Ze doen dit om hun spirituele vooruitgang te bevorderen en om volledig toegewijd te zijn aan het bereiken van verlichting (mokshaMoksha is een belangrijk concept binnen het hindoeïsme, het boeddhisme en het jaïnisme. In het algemeen verwijst het naar bevrijding, verlossing of verlichting uit de... More).
- Huwelijk en huwelijksethiek: Voor lekenvolgers (niet-geestelijken) zijn er regels en ethische richtlijnen met betrekking tot seks binnen het huwelijk. Seksualiteit wordt gezien als een natuurlijk aspect van het leven, maar het wordt beperkt tot de context van het huwelijk. Binnen het huwelijk wordt er verwacht dat de seksuele activiteit plaatsvindt met wederzijdse toestemming en met respect voor elkaars behoeften en gevoelens.
- Beperkingen en zelfbeheersing: Zelfs binnen het huwelijk wordt zelfbeheersing aangemoedigd. Overmatige seksuele activiteit of ongecontroleerde verlangens worden beschouwd als obstakels voor spirituele vooruitgang en leiden tot karmaKarma verwijst naar de universele wet van oorzaak en gevolg, waarbij acties in het huidige leven invloed hebben op toekomstige ervaringen. Positieve daden leiden tot... More (gevolgen van acties) die weer lijden kunnen veroorzaken.
- Homoseksualiteit: Het Jaïnisme heeft geen specifieke opvatting over homoseksualiteit in de traditionele geschriften. De interpretatie en acceptatie van homoseksualiteit kunnen variëren afhankelijk van culturele en sociale contexten binnen de Jaïn-gemeenschappen.
KUNST en CULTUUR binnen het JAÏNISME
Er zijn specifieke vormen van kunst die gerelateerd zijn aan deze religie en die een rijke traditie hebben binnen de cultuur van het Jaïnisme.
Enkele van de opvallende kunstvormen zijn:
Jain-tempelarchitectuur:
Jain-tempels zijn prachtige voorbeelden van architectuur en kunst. Ze zijn vaak versierd met ingewikkeld snijwerk en sculpturen die scènes uit het leven van Tirthankara’s (de spirituele leiders van het Jaïnisme) en andere spirituele en mythische figuren uitbeelden. De tempels vertonen vaak een hoge mate van vakmanschap en verfijnde kunst.
Jain-schilderkunst:
Jain-schilderkunst heeft een rijke traditie, vooral in de West-Indiase regio van Gujarat en Rajasthan. Miniatuurschilderijen, ook wel “Kalpa Sutra”-manuscripten genoemd, bevatten illustraties van heilige teksten en verhalen uit het leven van Tirthankara’s en andere spirituele figuren.
Jain-beeldhouwwerk:
Beeldhouwwerk speelt een prominente rol in de Jaïnische kunst. In Jain-tempels vind je vaak standbeelden van Tirthankara’s, goden en godinnen, en andere religieuze figuren. Deze beeldhouwwerken zijn vaak zeer gedetailleerd en tonen een hoog niveau van artistiek vakmanschap.
Jaïn-juwelen en edelsmeedkunst:
Jain-gemeenschappen staan bekend om hun expertise in edelsmeedkunst. Ze maken vaak prachtige sieraden en ornamenten met ingewikkelde ontwerpen die symbolische betekenissen hebben binnen het Jaïnisme.
Jain-theater en poppentheater:
In sommige regio’s worden traditionele theatervoorstellingen uitgevoerd waarbij verhalen uit het leven van Tirthankara’s worden uitgebeeld. Poppenkast (poppentheater) wordt ook gebruikt om verhalen uit de Jaïnische mythologie op te voeren.
GESCHRIFTEN van en over het JAÏNISME
Dit is geen uitputtende lijst, maar het omvat enkele van de meest bekende en invloedrijke geschriften binnen het Jaïnisme. Het is belangrijk op te merken dat verschillende stromingen binnen het Jaïnisme mogelijk hun eigen geschriften hebben, maar de hier genoemde zijn over het algemeen beschouwd als essentiële werken in de Jaïnistische traditie.