Symboliek van jnana mudra
Jnana mudra (gyan of gnan mudra) is het vedische symbool van wijsheid en wordt ook wel het wijsheidsgebaar of de mudra van de ingewijde genoemd. Jnana mudra wordt gebruikt in combinatie met meditatieve zithoudingen, zoals padmasana (lotushouding) en siddhasana (voltooide houding), tijdens meditatie en bij het uitvoeren van ademoefeningen (pranayama). In deze mudra symboliseert de duim het Zelf, de universele ziel, ofwel de expressie van Brahman (God) in de mens. De wijsvinger is het symbool van het individu, het ego of het ‘ik’. De lus die duim en wijsvinger maken, staat voor de versmelting, samenkomst of eenheid van het individu met het goddelijke. Feitelijk is dat ook de betekenis van ‘yoga‘ (vereniging, verbinding).
Bij deze mudra wordt de wijsvinger tegen het midden van de duim gezet en staan de andere drie vingers rechtuit. Oorspronkelijk werden de handen rechtop in de schoot gelegd. De mudra wordt echter ook op andere manieren uitgevoerd:
- Met een opgeheven rechterhand die tegen het lichaam ligt
- Boven het hartchakra samen met een kriya–pranayama
- Met de handpalmen boven de knieën. Aan de vingers wordt een verschillende betekenis toegeschreven. De duim staat voor de goddelijke energie. Het is het symbool voor wilskracht dat niet geconditioneerd is door karma. De wijsvinger wordt in verband gebracht met Jupiter en staat symbool voor ego en expansie. De energieën zouden worden beheerst door onbewuste patronen