De term “vikshepa shakti” verwijst naar een concept binnen de Vedanta-filosofie, een van de zes klassieke scholen van hindoeïstische filosofie. Vedanta is gericht op de studie van de Vedas, oude heilige geschriften, en behandelt vragen met betrekking tot de aard van het zelf (atman) en de ultieme werkelijkheid (Brahman).
“Vikshepa shakti” is een van de twee belangrijke krachten die de menselijke geest beïnvloeden volgens Vedanta, de andere is “avarana shakti.” Samen worden deze krachten beschouwd als obstakels voor spiritueel inzicht en zelfrealisatie.
- Vikshepa Shakti (Verstrooiingskracht): Deze kracht verwijst naar de neiging van de menselijke geest om afgeleid te worden door externe prikkels, verlangens en mentale fluctuaties. Het vertegenwoordigt de verwarring en onrust die onze geest constant bezighouden. Vikshepa shakti kan leiden tot een staat van verwarring en onwetendheid waarin we ons niet bewust zijn van onze ware aard (atman) en de ultieme werkelijkheid (Brahman).
- Avarana Shakti (Verhullingskracht): Deze kracht verwijst naar het verhullen of bedekken van de ware aard van de realiteit door onwetendheid (avidya). Het is de kracht die ons belet de diepere waarheid te zien die voorbij de oppervlakte ligt. Avarana shakti is als een sluier die het ware zelf en de ultieme werkelijkheid verbergt.
Deze twee krachten samen worden beschouwd als obstakels voor zelfrealisatie en spirituele vooruitgang. Het doel van spirituele praktijken en de studie van Vedanta is om deze obstakels te overwinnen door middel van zelfonderzoek, meditatie en het verkrijgen van kennis. Door het overwinnen van vikshepa shakti en avarana shakti, kan men de werkelijkheid van het zelf en de ultieme werkelijkheid begrijpen en verenigd worden met Brahman, wat wordt beschouwd als het uiteindelijke doel van het menselijk leven volgens Vedanta.