Het Arianisme is een theologische stroming die zijn oorsprong vindt in de vroege christelijke geschiedenis. Het werd genoemd naar Arius, een presbyter (een soort priester) uit Alexandrië in de 4e eeuw. Het Arianisme betwistte de traditionele orthodoxe leer over de aard van Jezus Christus en had grote invloed en verdeeldheid binnen het vroege christendom.
Het Arianisme ontkende de leer van de volledige goddelijkheid van Jezus Christus en stelde in plaats daarvan dat hij een geschapen wezen was, die in wezen verschillend was van God de Vader. Volgens Arius was Jezus Christus de eerste en hoogste schepping van God, maar niet van dezelfde substantie (wezen) als de Vader. Ze geloofden dat Jezus een soort tussenwezen was tussen God en de mensheid, waardoor hij niet volledig goddelijk kon zijn.
De Ariaanse leer riep fel verzet op van orthodoxe christenen, met name geleid door bisschop Athanasius van Alexandrië. Athanasius en andere orthodoxe theologen verdedigden de goddelijkheid van Jezus Christus en stelden dat hij van dezelfde substantie (wezen) was als de Vader, een geloof dat later bekend zou worden als de leer van de Drie-eenheid.
Het Arianisme leidde tot heftige theologische geschillen en conflicten binnen de vroege kerk. Om deze geschillen op te lossen en een orthodoxe leer te vestigen, werd het Eerste Concilie van Nicea in 325 bijeengeroepen, waar de geloofsbelijdenis van Nicea werd aangenomen. Deze geloofsbelijdenis bevestigde de orthodoxe leer van de goddelijkheid van Jezus Christus en verwierp het Arianisme als ketterij.
Hoewel het Arianisme als een formele theologische stroming in de loop van de tijd afnam, zijn er nog steeds enkele groepen en kerken die enkele Ariaanse overtuigingen vasthouden. Het Arianisme blijft een belangrijk historisch theologisch onderwerp van studie en heeft de ontwikkeling van de vroege christelijke theologie sterk beïnvloed.
« Back to Glossary Index