Donatien Alphonse François de Sade
(Parijs, 2 juni 1740 – Charenton-Saint-Maurice, 2 december 1814), bekender onder de naam “Markies de Sade“, was een Frans aristocraat en schrijver van veel gecensureerde pornografische boeken.
Dichter, toneelschrijver, rebel en zoeker van erotisch genot door al zijn genuanceerde en gevarieerde middelen, de markies de Sade belichaamde letterlijk sadisme. Deze libidineuze Franse aristocraat bracht bijna de helft van zijn leven door in verschillende gevangenissen en krankzinnigengestichten voor het plegen van gruwelijke seksuele martelingen, maar terwijl hij gevangen zat, schreef hij enkele van zijn beroemdste werken (en speelde hij zelfs toneelstukken met de rest van de gevangenen). Toen hij het concept van sadisme en erotica niet populair maakte in de westerse wereld, speelde De Sade ook een zeer kleine rol in de Franse Revolutie. Zoals met zo ongeveer alles aan deze controversiële figuur, zijn zelfs zijn plaats in het grote Frankrijk en zijn kritische werk over seksualiteit niet wat ze met het blote oog lijken.
De verwende markies
Donatien Alphonse François (of de markies de Sade, zoals hij bekend werd) werd geboren in het Hôtel de Condé in Parijs op 2 juni 1740 en was het enige overlevende kind van de Comte en Comtesse de Sade. Zoals veel kinderen die rijk werden geboren, werd hij opgevoed door bedienden die dol waren op al zijn grillen en hem tot een nukkig en verwend kind vormden.
Hij werd naar school gestuurd aan het Lycée Louis-le-Grand in Parijs, waar hij studeerde onder priesters die net zo tevreden waren met het uitdelen van gewelddadige straffen als met het onderwijzen. Als gevolg van zijn ongehoorzaamheid werd De Sade routinematig gegeseld, een ritueel van pijn dat zijn psyche voor altijd vormde. Hij bracht de rest van zijn leven door met het achtervolgen van de pijn.
Schokkende lezers lang na zijn dood
Na zijn dood vernietigden de kinderen van De Sade al zijn onvoltooide manuscripten in een poging zijn naam en gruwelijke ideeën van de aarde te wissen, maar ze waren te laat. Herinner je je Arnoux de Saint-Maximin nog? Hij hield het manuscript vast voor The 120 Days Of Sodom, en gedurende de 19e eeuw bleef het verborgen in een verzameling manuscripten die eigendom was van een rijke Franse familie. Tegen het begin van de 20e eeuw was het in handen gevallen van een Duitse verzamelaar, en ten slotte werd het erotische magnum opus van de markies De Sade in 1904 gepubliceerd. Sinds deze kleine oplage is de roman in meerdere talen vertaald … en verboden door regeringen over de hele wereld.
– MARKIES DE SADE’s ŒUVRE –
- Gesprek tussen een priester en een stervende, en andere teksten. Galge, Brugge, 1965
- Uitspraken. L.J.C. Boucher, Den Haag, 1965, F.J. Schmit en A.C. Niemeyer (red.)
- Filosofie in het boudoir. Vertaling Claude C. Krijgelmans, Walter Soethoudt, Antwerpen, 1966
- De 120 dagen van Sodom. Vertaling Claude C. Krijgelmans. Soethoudt, 1968, heruitgave De Dageraad, 1993
- De slaapkamerfilosofen. Dialogen bestemd voor de opvoeding van jongedames. Vertaling Gemma Pappot. Bert Bakker, 1968
- De 120 dagen van Sodom of De school der losbandigheid. Vertaling Hans Warren. Bert Bakker, 1969. Heruitgaven Bert Bakker, 1970, 1977, 1978, 1992
- Liefde’s misdaden. Heroïsche en tragische verhalen. Vertaling Hans Warren en Gemma Pappot. Bert Bakker, 1970
- Justine of De tegenspoed der deugdzaamheid. Vertaling Gemma Pappot. Bert Bakker, 1971, heruitgaven 1980, 1992, 1994
- Zoloé en haar trawantes, of Enkele episodes uit het leven van drie mooie vrouwen, Vertaling Hans Warren. Arbeiderspers, 1973 (toegeschreven aan De Sade)
- Juliette, of De voorspoed van de ondeugd. (1e en 2e periode / 3e en 4e periode). Vertaling Hans Warren. Bert Bakker, 1972-1974, heruitgaven 1980, 1981, 1995, 1996
- Aforismen. Ad. Donker, Rotterdam, 1990
- De 120 dagen van Sodom of De school der losbandigheid. Heruitgave Lekturama, 1990
- Slaapkamergesprekken, of De immorele leermeesters. Vertaling Théo Buckinx, Bert Bakker, 1995
- De nieuwe Justine of de tegenspoed van de deugd. Vertaling Théo Buckinx, Bert Bakker, 1995
- Brieven uit de gevangenis. Bert Bakker, 1996
- Gesprek tussen een priester en een stervende. Vertaling Herwig Leus, Jef Meert Uitgeverij, heruitgave 1997
- Slaapkamergesprekken. Een erotische leerschool. Ooievaar, 1998
- God bestaat niet. Dialoog tussen een priester en een stervende. Iris, Amsterdam, 2002
- Fransen, de revolutie is moeilijker dan u denkt. De Dolle Hond, Amsterdam, 2002
- Dialoog tussen een priester en een stervende. De Dolle Hond, Amsterdam, 2002
- De 120 dagen van Sodom of De school der losbandigheid. Heruitgave Pockethuis, 2004.
- De 120 dagen van Sodom. Heruitgave Het Parool-Bibliotheek, 2005.
- Augustine de Villeblanche of liefdes list (uit: Historiettes, Contes et Fabliaux). Vertaling Jan Pieter van der Sterre. Voetnoot, 2006
- Dialogue entre un prêtre et un moribond, 1782, uitgegeven in 1926
- Les Cent-Vingt journées de Sodome ou l’École du libertinage (De 120 dagen van Sodom), 1785 heruitgegeven in 1904
- Aline et Valcour ou le roman philosophique, 1786, uitgegeven in 1795
- La vérité, 1787
- Les Infortunes de la vertu (1ste editie van Justine), 1787
- Justine ou les Malheurs de la vertu (uitbreiding van Infortunes), 1788, uitgegeven in 1791
- Historiettes, Contes et Fabliaux, 1788, uitgegeven in 1926
- Eugénie de Franval, 1788
- La Philosophie dans le boudoir ou Les instituteurs immoraux, uitgegeven in 1795
- La nouvelle Justine ou les Malheurs de la vertu. Gevolgd door l’Histoire de Juliette, sa sœur, 1797-1801
- Les Crimes de l’amour, Nouvelles héroïques et tragiques, 1800
- La Marquise de Gange, 1813
- Dorcy ou la Bizarrerie du sort, uitgegeven in 1881
- Les Journées de Florbelle, verloren gegaan
- Lettres et Mélanges Littéraires Écrits à Vincennes et à la Bastille, uitgegeven in 1980
- L’Inconstant, 1781
- Le Prévaricateur, 1783
- La Folle Épreuve, ou le Mari crédule, 1783
- Oxtiern ou les Malheurs du libertinage, 1791
- 1792 – Addresse d’un citoyen de Paris, au roi des Français
- 1792 – Section des Piques. Observations presentées à l’Assemblee administrative des hopitaux
- 1792 – Section des Piques. Idée sur le mode de la sanction des Lois; par un citoyen de cette Section
- 1793 – Pétition des Sections de Paris à la Convention nationale
- 1793 – Section des Piques. Extraits des Registres des déliberations de l’Assemblée générale et permanente de la Section des Piques
- 1793 – La Section des Piques à ses Frères et Amis de la Société de la Liberté et de l’Égalite, à Saintes, département de la Charente-Inferieure
- 1793 – Section des Piques. Discours prononcé par la Section des Piques, aux manes de Marat et de Le Pelletier, par Sade, citoyen de cette section et membre de la Société populaire
- 1793 – Petition de la Section des Piques, aux representants de peuple français
- verloren gegaan – Les Caprices, ou un peu de tout
Loves of Crime
Liefde’s misdaden (Les Crimes de l’Amour) is een erotische en filosofische verhalenbundel van de Markies de Sade, uitgebracht in 1800.
De bundel bevat een elftal verhalen van de Franse schrijver (1740-1814), waarin de sfeer opgeroepen wordt van het Frankrijk van vóór de revolutie, voorafgegaan door het essay “Gedachte over de romans” en gevolgd door het antwoord van De Sade op de door een Franse journalist gepubliceerde kritiek.
De Sade is vooral bekend om zijn grote sensationele boeken, maar tijdens zijn leven verschenen deze in anonieme of clandestiene edities. Terwijl hij in de gevangenis werd vastgehouden en opgesloten in de inrichting van Charenton, besloot hij zijn ‘filosofische’ roman Aline et Valcour te vervolgen met geschriften die voor het grote publiek toegankelijker waren. Hij wilde bewijzen dat hij geen pornograaf was, maar een moralist, zoals Voltaire en andere tijdgenoten. In Liefde’s misdaden stelt De Sade dat liefde vaak kan leiden tot misdaad en vanuit daar tot straf.
“Misdaad vergist zich soms in zijn berekeningen en wat men denkt te verkrijgen is heel vaak alleen maar spijt”.
Histoire secrète d’Isabelle de Bavière, reine de France, een roman geschreven in 1813 door de markies de Sade (d. 1814), werd pas in 1953 gepubliceerd.
Het begin wordt verteld in een notitie aan het einde van het manuscript . In juli 1764 vertrok Sade vanuit Parijs naar Dijon, om documenten uit de tijd van Karel VI van Frankrijk in het kartuizerklooster te bekijken (waaronder het testament van de hertog van Bourgondië en de bekentenis van Boisbourdon, de favoriet van Isabelle), waarvan hij beweert dat ze later werden vernietigd op de tijd van de Franse Revolutie. Het centrale personage is Isabelle zelf (Isabeau van Beieren, d. 1435), echtgenote van Charles VI, die door Sade werd gebruikt om een vrouw te creëren die mooi, slecht en wreed is. Ze heeft overeenkomsten met Juliette en fungeert mogelijk als een prototype van Sade’s latere, meest perverse karakters.
Het was in 1764 dat de markies de Sade in Dijon, in het klooster van Chartreux, de oude perkamenten ontdekte die hem vijftig jaar later in staat zouden stellen nieuw licht te werpen op de rol van opperste vertegenwoordiger van Isabelle van Beieren in de bloedige gebeurtenissen van zijn tijd. Het moet gezegd worden dat deze koningin, een voorbode van Juliette en Lady Clairwill, in haar persoon aan alle voorwaarden voldeed die geschikt waren om de verbeelding van de jonge markies te prikkelen: ze was mooi, ze regeerde, wreedheid was haar vreugde en het aantal van haar minnaars. gelijk aan die van haar misdaden.
VERY SHORT INTRODUCTION – (in english)
A Very Short Introduction wil de ‘echte’ markies de Sade ontwarren van zijn mythische en demonische reputatie van de afgelopen tweehonderd jaar door Sade’s libertijnse romans te onderzoeken, zijn voorvechters van atheïsme en zijn uniekheid in het terugbrengen van het lichaam en seks in de filosofie.
Zonder het expliciete taalgebruik van de markies de Sade en de volledige minachting voor de kunstmatig geconstrueerde taboes van een religieuze moraal die hij verachtte, zou de nieuwheid en diepgang van zijn denken, en vooral de fundamentele moderniteit ervan, hem allang een plaats naast de grootste auteurs en denkers van de Europese Verlichting. Deze Very Short Introduction wil de ‘echte’ markies de Sade losmaken van zijn mythische en demonische reputatie van de afgelopen tweehonderd jaar. De schrijver onderzoekt Sade’s leven en werk: zijn libertijnse romans, zijn voorvechters van atheïsme en zijn unieke manier om het lichaam en seks terug te brengen in de filosofie.