Guillaume Apollinaire
Guillelmus Albert Vladimir Alexandre Apollinaris de Kostrowitzki
Guillaume Apollinaire was een Franse dichter, schrijver en kunstcriticus. Hij werd geboren op 26 augustus 1880 in Rome en stierf op 9 november 1918 in Parijs. Apollinaire staat bekend om zijn invloedrijke literaire werken en zijn rol in de ontwikkeling van het surrealisme. Zijn bekendste werken zijn “Alcools” en “Calligrammes”. Hij wordt beschouwd als een van de grootste Franse dichters van de 20e eeuw.
ALCOOLS
“Onder de Mirabeau-brug stroomt de Seine”: velen kennen dit vers van Guillaume Apollinaire zonder zelfs maar Alcools te hebben gelezen, de collectie waaruit het afkomstig is. Apollinaire heeft daarmee zijn strepen verdiend als klassiek auteur en neemt nu een belangrijke plaats in in de geschiedenis van de Franse literatuur. Deze status mag ons echter niet doen vergeten de originaliteit van Alcohols, een collectie gepubliceerd in 1913. Apollinaire was niet alleen voor velen een voorloper, maar hij bevrijdde poëzie ook uit een aantal ketenen. Hij bracht ook zijn tijd in zijn verzen. Het is dan ook duidelijk dat hij doorgaat voor een moderne dichter. Deze eis van singulariteit belet de schrijver echter niet om zich verschillende erfenissen toe te eigenen.
Een samengestelde collectie
Wat deze collectie eerst een unieke uitstraling geeft, is de zorg waarmee Apollinaire constant van de ene vorm naar de andere overgaat. “Zone”, de eerste tekst van de collectie, wordt gekenmerkt door een vorm van flexibiliteit: sommige verzen worden verzameld terwijl andere geïsoleerd zijn. De tekst lijkt geen duidelijke en regelmatige structuur te volgen. Dit is niet het geval met het volgende gedicht, “Le Pont Mirabeau”, dat gebaseerd is op een afwisseling van kwatrijnen en distica. Guillaume Apollinaire verrast ons dan in “The Song of the unloved”, dat deze keer bestaat uit een opeenvolging van kwintils. Het gedicht “Zingen” bestaat uit slechts één vers, alsof het “de enige reeks mariene trompetten” beter wil reproduceren. Kortom, voor de dichter gaat het erom op zoek te gaan naar de meest geschikte vorm voor zijn doel, en niet om genoegen te nemen met een enkel kader dat hij mechanisch zou dupliceren.
Hier worden toegevoegd, voor het eerst verzameld en voor het eerst uit hun schuilplaats, de Vrije Poésies, die niet minder plezier zullen bieden aan de gelovigen van Apollinaire en liefhebbers van poëzie en humor.
Guillaume Apollinaire schreef twee erotische romans.
De Elfduizend Maagden zijn oneindig veel bekender dan De Heldendaden van een jonge Don Juan, wiens edities ook veel zeldzamer zijn. Het is misschien omdat de thema’s en de manier waarop ze worden behandeld in de twee boeken zo verschillend zijn, dat we lang aarzelen om ze van dezelfde auteur te geloven. De wapenstilstand, enormiteit en soms het geweld van de eerste, maken hier plaats voor de frisheid en naïviteit van adolescente erotiek.
Calligrammes is een dichtbundel van Guillaume Apollinaire, postuum gepubliceerd in 1918.
“Calligrammes” werd gepubliceerd in 1918, het jaar van de dood van Guillaume Apollinaire. Het is ondertiteld “gedichten van oorlog en vrede 1913-1916” Als het thema oorlog op dit moment een dagelijks iets is, heeft de auteur dit thema in zijn verzen kunnen sublimeren. Vrede is ook relevant, maar de collectie behandelt ook vele andere onderwerpen en behandelt verschillende soorten schrijven.
Grafische poëzie, het kalligram dateert uit de oudheid. De Grieken, de Egyptenaren en daarna Rabelais hebben hieraan bijgedragen. Maar Apollinaire maakte er het hoogtepunt van zijn zoektocht naar nieuwe vormen van schrijven van. Net als schilders innoveert de dichter met vrije verzen, de afwezigheid van interpunctie, regelmatige of meer persoonlijke rijmpjes en strofen, en gedestructureerde strofen om deze grafische tekeningen te vormen.
De bundel ontleent zijn naam aan Apollinaires benaming voor concrete poëzie, waarin de typografie wordt benut om beelden te tekenen of nadruk te leggen. Een gedicht krijgt bijvoorbeeld de vorm van een horloge, een regenbui, een stropdas of een paard. In het Nederlands taalgebied heeft Paul van Ostaijen met zijn typograaf later in dit genre geëxperimenteerd. De bundel is door Apollinaire opgedragen aan zijn op het slagveld gestorven vriend René Dalize. Lang niet alle gedichten in de bundel zijn overigens beeldgedichten. Een andere vorm is het conversatiegedicht. In bijvoorbeeld het gedicht Lundi Rue Christine noteert Apollinaire flarden van een door hem afgeluisterd gesprek in een café. Les Fenêtres heeft weer een andere vorm, waarbij Apollinaire samen met een collega-dichter om beurten een regel noteerde.
